Ons devies is: ‘Het niet willen leven in een wereld waar kwetsbaarheid als een zwakte wordt gezien en kwetsen als een vrijheid van meningsuiting’. Krachtig zijn door je op zijn kwetsbaarst te presenteren, is het eerste wat ons binnenschoot bij het zien van de documentaire Galore (NPO).
‘Ik denk dat er hele mooie dingen zit in het delen. Als je dat niet doet, denkt ik dat je heel veel mist ‘
Sander den Baas aka Lady Galore gaf ons een kijkje in zijn leven. Wie is Sander en wie is Lady Galore?
In de wereld van drag is alles verhuld achter prachtige make-up, pruiken en kleding. Waar heb jij het lef vandaan gehaald om jezelf in deze documentaire op deze kwetsbare wijze neer te zetten?
‘Ik heb zelf de makers van de documentaire benaderd. Veel mensen zeiden tegen mij dat ik mijn carrière wel gedag kon zeggen als ik zoveel zou afvallen: ‘Ze vinden je leuk omdat je dik bent’. Best gek. Aan de andere kant dacht ik ook, als mijn carrière dan afgelopen is, heb ik tenminste nog een mooie documentaire die twee jaar loopt en dat is een mooi einde. Het is een interessant onderwerp en je kan geen documentaire maken met alleen de dingen die jij wilt. Het moest oprecht zijn en geen promo film voor Galore. Ik heb wel één scene eruit laten halen en ik moest de makers overtuigen waarom ik die er niet in wilde. Maar er zijn ook kwetsbare momenten geweest die ik niet erg had gevonden als die er in waren gebleven. Dat was geheel de keuze aan de makers. Ik heb hen de vrije hand gegeven.
Ik ben altijd open geweest over mijn depressies. Die stap was niet zo moeilijk. Wat wel lastig was, was mensen toe te laten waar ik die normaliter niet toelaat. Een privémoment is bijvoorbeeld wanneer ik mijn make-up afhaal. Nu stonden daar een cameraman en twee regisseurs. Dat is wel even … gek.’
Hoezo was dat een intiem moment?
‘Zeker in die tijd had ik wat body-issues. En dat is een privémoment omdat ik daar half in de make-up zit en ongemakkelijk. Zonder shirt, mijn beha moet uit. Liever dan helemaal als mezelf of helemaal in drag, maar daar tussenin is een heel intiem moment. Ik laat dat vanaf nu ook niet meer vastleggen. En als mensen die foto’s willen, heb ik hier hele mooie liggen van een fotogaaf. Voor mezelf vind ik dat niet zo boeiend. Ik vond het veel kwetsbaarder om nu als mezelf op de foto te gaan. Dat was nog nooit gebeurd. Laatst moest ik op de foto en ik moest poseren. Dat voelde zo stom. Terwijl Lady Galore is: bam aan en die doet dat!’
Welk van de twee is dan jouw masker? Of ben je ze alle twee?
‘Ik ben het allebei. Met ‘het masker’ ophebben, ben je even veilig. En dat is opzicht wel prettig. Als mezelf poseer ik niet op een foto, maar als Lady Galore, ben ik heel bewust. Het is nog niet eens zo zeer onzekerheid, maar ik denk eerder: wie probeer ik nu te zijn? Ik ben geen model!’
Je bent heel open geweest in de documentaire.
‘Ja zeker. En kwetsbarder dan ik ooit ben geweest, maar er is altijd een bepaalde bescherming naar mezelf toe. Ik vertel precies waarvan ik denk dat kan ik aan als mensen daarover beginnen. Er is altijd een bescherming die ik moet hebben. Maar ik denk dat er hele mooie dingen zit in het delen. Als je dat niet doet, denkt ik dat je heel veel mist. Het feit dat ik na de publicatie op RTL Nieuws twee kaartjes ontving van onder andere twee bovenburen die het stuk hadden gelezen. Die kennen mij, maar mijn verhaal niet. Ze hebben de moeite genomen om een mooie kaart met een lange tekst in de brievenbus te doen. Dat soort mooie dingen ontstaan er als je open bent. Dat hadden ze niet gedaan als ze het niet hadden gezien.’
Is er verschil tussen Sander den Baas en Lady Galore?
‘Nou, ik vind zelf van niet. Behalve het fysieke. Doordat je heel oncomfortabel bent door alle paddings, beha’s (fok beha’s!!), pruiken, dikke laag make-up, oorbellen die zwaar zijn…door al die ongemakken, heb ik wel een bepaald diva-gehalte in mij. In die zin dat ik dan meer delegeer. Als mezelf zou ik dat minder snel doen. En als ik in drag ben, kan ik het beter maken. Het is een uitvergrootte versie van mezelf. In drag ben ik altijd vrolijk. Je speelt een bepaalde rol. Ik kan niet ergens zitten en zeggen: jongens, ik heb er geen zin in, dat kan niet. Dat voel ik wel eens, maar dan masker op en gaan. Misschien dat mensen mij iets liever vinden als Galore dan als mezelf. Als Sander ben ik heel Nederlands en kan ik makkelijk zeggen dat ik er even geen zin in heb. Als Galore zou ik dat niet snel doen, maar eerder er een grap over maken.’
Kan je iets vertellen over de geschiedenis van drag?
‘Drag staat voor Dressed As Girl en dat komt uit een script van Shakespear waar alle vrouwenrollen gespeeld werden door mannen (want ja, vrouwen konden toen niet acteren…!). Voor elke vrouwenrol stond: dr.ag. Het is een afkorting.
Nu wordt er gezegd dat het oubollig is want het is niet meer inclusief. Dus nu krijgt het de uitleg dat het uit Shakespear komt en van het woord ‘to drag’. Het slepen van de jurk. Drag is nu voor iedereen en dat is de meer moderne en inclusievere uitleg waar het vandaan komt.’
Zijn drag queens vrouwelijker dan vrouwen?
‘Drags willen vaak een hyperversie van de vrouw laten zien. Niet altijd, maar veel houden van het supervrouwelijke. Ik vind het moeilijk en een gevoelig onderwerp. Omdat er drags zijn die soort van persiflage neerzetten en dat is bij mij nooit het geval geweest. Ik heb echt waardering voor de vrouw en ik wil dat vieren. Ik ben ook heel erg jaloers wat vrouwen kunnen. Bekijk alleen al maar de collecties in winkels! Voor mannen is dat toch oersaai.
Vrouwen hebben kleuren, mogen rokken aan en hakken. Jullie vrouwwezens mogen zelfs broeken aan hahaha…! Dus in dat opzicht kan je veel meer.’
Loopt Nederland een beetje voorop qua drag?
‘Nee, denk het niet! In de documentaire was ik in Servië…dat was echt een ander land. Maar als Nederland vergelijk met Australië. Dat land is zo fantastisch. Ze zijn zo racistisch als de tyfus. Dat is wel echt heel erg. Qua queerness is het geweldig. Dat is New York ook. Ik heb nog nooit zo veilig over straat gelopen en ben ik in metro’s gestapt. Mensen delen echte positiviteit met je. Dat hoef je hier niet te doen! In die zin hebben we nog echt wel stappen te maken. Te bedenken dat het hier makkelijker is geweest. Ik merk wel dat er heel hard gewerkt wordt aan voorlichting op scholen, maar ik weet dat dit ook lastig is. Er is meer zichtbaarheid in de media dus daarmee normaliseer.’
Ben je trots op jezelf?
‘Ik denk wel dat ik trots ben op mezelf. En nu zeker met het uitbrengen van het boek – niet perse leesvoer voor onder de 10 jaar – maar ik denk (ik hoop) dat jongeren hier iets uit kunnen halen en wat te leren. Ik ben gevraagd om dit boek te maken. En bedacht: als ik het zelf mag invullen, dan heb ik ook echt de regie! Als drag ben je heel visueel. Daar kan je twee dingen mee doen: puur voor jezelf gaan en heel commercieel. Prima, word lekker rijk. Of je kan die aandacht gebruiken voor iets positiefs en daarin jouw community ondersteunen.
Het boek is een stukje biografie, maar wat voor mij belangrijk is, is om uit te leggen wat een drag is: hoe zit het met de drag familie, hoe kun je uit een donker verhaal jouw eigen familie kiezen? Want dat is in feite wat ik gedaan heb. Maar ook waar komt de regenboogvlag vandaan? Waarom is deze zo belangrijk en nodig? En heel veel foto’s want uiteindelijk is drag visueel.’
Glitter maakt alles beter. Maakt glitter alles beter?
‘Ja, wel veel! Glitter is een saying die we gebruiken in de drag-world. Glitter maakt alles beter want als je een foutje hebt in je make-up, zeggen we altijd: ‘Gooi er maar een beetje glitter op dan zie het niet meer’. Voor mij is het een eufemisme dat het mijn leven heeft verbeterd en dat ik mijn plek gevonden heb. …Ondanks de nare dingen.’
Geen excuus. Want echt: glitter maakt alles beter!
Het boek van Sander den Baas - ‘Glitter maakt alles beter’ is geweldig! Hier beschrijft hij aan de hand van zijn levensverhaal de in’s and out’s die je moet weten over de wereld van Drag Queens. Diepgaand, leerzaam met een flinke dosis humor.
In de rating van o tot 10: zeker een 10!
https://www.bol.com/nl/nl/f/glitter-maakt-alles-beter/9300000016554934/
Fotografie: Jelle Pieter de Boer
